അരവിന്ദ് കെജ്രിവാളിൻ്റെ രാഷ്ട്രീയ യാത്ര
ഡൽഹിയിലെ രാഷ്ട്രീയ നേതൃത്വങ്ങളെ ഞെട്ടിച്ച സംഭവവികാസങ്ങൾക്കൊടുവിൽ, മുഖ്യമന്ത്രി അരവിന്ദ് കെജ്രിവാൾ രണ്ട് ദിവസത്തിനുള്ളിൽ രാജിവെക്കുമെന്ന് സെപ്റ്റംബർ 15 ഞായറാഴ്ച പ്രഖ്യാപിച്ചു. ഒരു മാസം മുമ്പ് ജയിൽ മോചിതനായ തന്റെ മുൻ ഡെപ്യൂട്ടി മനീഷ് സിസോദിയ തന്റെ പിൻഗാമിയാകില്ലെന്ന് അദ്ദേഹം വ്യക്തമാക്കി. കെജ്രിവാളും സിസോദിയയും തെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ മത്സരിക്കാനും ഡൽഹി എക്സൈസ് നയ കേസിൽ തങ്ങളുടെ പേരുകൾ ഇല്ലാതാക്കാനും ശ്രമിക്കുന്നു. ഇതേ കേസിൽ ആറ് മാസത്തോളം തിഹാർ ജയിലിൽ തടവിൽ കഴിഞ്ഞിരുന്ന കെജ്രിവാൾ വെള്ളിയാഴ്ചയാണ് പുറത്തിറങ്ങിയത്.
കെജ്രിവാൾ മാത്രമാണോ രാജിവയ്ക്കുക എന്ന കാര്യത്തിൽ ഇപ്പോഴും അനിശ്ചിതത്വം തുടരുകയാണ്, താൽക്കാലികമായി ഒരു സർക്കാർ നിലവിൽ വന്നു. ഡിസംബറിൽ നടക്കാനിരിക്കുന്ന മഹാരാഷ്ട്ര, ഝാർഖണ്ഡ് നിയമസഭാ തെരഞ്ഞെടുപ്പുകളോട് അനുബന്ധിച്ച് നടക്കുന്ന ഡൽഹിയിലെ നേരത്തെയുള്ള തെരഞ്ഞെടുപ്പുകളെക്കുറിച്ചുള്ള പാർട്ടിയുടെ ആശങ്കകളുമായി ഈ നീക്കം യോജിക്കുന്നതായി ആം ആദ്മി പാർട്ടിയുടെ (എഎപി) വൃത്തങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.
ഒരു എഎപി ഉറവിടം പറയുന്നതനുസരിച്ച്, ‘മുഖ്യമന്ത്രിയുടെ ജനപ്രീതി മുതലെടുക്കാൻ ഡൽഹിയിൽ നേരത്തെയുള്ള തെരഞ്ഞെടുപ്പുകളെ പാർട്ടി പിന്തുണയ്ക്കുന്നു എന്നാണ്, ഈയിടെ ജയിൽ മോചിതനായതിനാൽ അത് ശക്തിപ്പെട്ടു.’
കെജ്രിവാളിനും സിസോദിയയ്ക്കും പുറമേ, മുതിർന്ന എഎപി നേതാവും പാർട്ടിയുടെ കമ്മ്യൂണിക്കേഷൻസ് തലവനുമായ വിജയ് നായരെയും എക്സൈസ് കേസിൽ വിട്ടയച്ചിട്ടുണ്ട്. മെയ് മാസത്തിൽ കെജ്രിവാളിന്റെ വസതിയിൽ വച്ച് എഎപി രാജ്യസഭാ എംപി സ്വാതി മലിവാളിനെ ആക്രമിച്ച കേസിൽ അറസ്റ്റിലായ കെജ്രിവാളിന്റെ ദീർഘകാല സഹായി ബിഭാവ് കുമാറിന് അടുത്തിടെ ജാമ്യം ലഭിച്ചിരുന്നു. മുതിർന്ന രാജ്യസഭാ എംപി സഞ്ജയ് സിംഗിന് എക്സൈസ് കേസിൽ ഈ വർഷം ആദ്യം ജാമ്യം ലഭിച്ചിരുന്നു. കഴിഞ്ഞ ഒരു മാസമായി തെരഞ്ഞെടുപ്പിന് സജീവമായി ഒരുങ്ങിയ പാർട്ടിക്ക് ഈ നേതാക്കളുടെ മോചനം ഉണർവ് നൽകിയിട്ടുണ്ട്.
ഡൽഹിയിലെ തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട ഗവൺമെന്റിന്മേൽ ഏർപ്പെടുത്തിയ രണ്ട് സുപ്രധാന നിയന്ത്രണങ്ങളിൽനിന്നാണ് രാജി തീരുമാനം. ഡൽഹി സെക്രട്ടേറിയറ്റ് സന്ദർശിക്കുന്നതിൽ നിന്ന് കെജ്രിവാൾ അദ്ദേഹത്തെ നിയന്ത്രിക്കുകയും അനുമതികൾ ലഫ്റ്റനന്റ് ഗവർണറുടെ പരിശോധനയ്ക്ക് വിധേയമാക്കുകയും ചെയ്തു.
‘ജാമ്യം നേടിയതിന് ശേഷം മാത്രം രാജിവെക്കുക എന്നത് നിർണായകമായിരുന്നു, അതിനു മുമ്പ് രാജിവെക്കുന്നത് ഒരു ബലഹീനതയായി കാണപ്പെടുമായിരുന്നു,’ എഎപി നേതാവ് വിശദീകരിച്ചു.
‘ ബാഹ്യ സമ്മർദ്ദത്തിന് വഴങ്ങാതെ ശക്തി പ്രകടിപ്പിച്ച് സ്വമേധയാ രാജിവയ്ക്കാൻ മുഖ്യമന്ത്രി തീരുമാനിച്ചിരിക്കുകയാണ്. പാർട്ടി പ്രവർത്തകർ സജീവമാണ്, ആവർത്തിച്ചുള്ള ആക്രമണങ്ങൾ ഞങ്ങളെ ദുർബലപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ടെങ്കിലും, ഞങ്ങളുടെ മുതിർന്ന നേതാക്കൾ കിംവദന്തികൾ ഇല്ലാതാക്കുന്നതിലും വോട്ടർമാരുമായി വീണ്ടും ബന്ധപ്പെടുന്നതിലും ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കും. ഈ തീരുമാനം ഒരു തത്വാധിഷ്ഠിത നിലപാടിനെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു, കെജ്രിവാളും സിസോദിയയും അധികാരത്തിൽ താൽപ്പര്യം കാണിക്കുന്നില്ലെന്നും എന്നാൽ ജനങ്ങളെ സേവിക്കാൻ പ്രതിജ്ഞാബദ്ധരാണെന്നും ഡൽഹിയിലെ ജനങ്ങൾ തിരിച്ചറിയുമെന്ന് ഞങ്ങൾ വിശ്വസിക്കുന്നു.’ എന്നും അദ്ദേഹം കൂട്ടിച്ചേർത്തു.
അരവിന്ദ് കെജ്രിവാളിൻ്റെ രാഷ്ട്രീയ യാത്ര
രാഷ്ട്രീയേതര പശ്ചാത്തലത്തിൽ നിന്ന് വന്ന കെജ്രിവാൾ മെക്കാനിക്കൽ എഞ്ചിനീയറായും പിന്നീട് ആദായനികുതി ഉദ്യോഗസ്ഥനായും പ്രശസ്തനായി ഉയർന്നു. 1990-കളിൽ, സുതാര്യത ഉറപ്പ് വരുത്തുന്നതിന് വേണ്ടി കൈക്കൂലി തടയുന്നതിനും ലക്ഷ്യമിട്ട് അദ്ദേഹം പരിവർത്തൻ എന്ന സംഘടന സ്ഥാപിച്ചു.
കോമൺവെൽത്ത് ഗെയിംസിലെ അഴിമതിക്കെതിരെയുള്ള നിരവധി വിജയകരമായ കാമ്പെയ്നുകൾക്ക് ശേഷം, 2011-ൽ ആണ് കെജ്രിവാൾ ആം ആദ്മി പാർട്ടി (എഎപി) രൂപീകരിക്കുന്നത്. പാർട്ടി ഡൽഹിയിൽ പെട്ടെന്ന് സ്വാധീനം നേടി, 2013-ൽ സംസ്ഥാന നിയമസഭാ തെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ആം ആദ്മി പാർട്ടിയെ കെജ്രിവാൾ അത്ഭുതകരമായ വിജയത്തിലേക്ക് നയിച്ചു. .
കെജ്രിവാളിൻ്റെ മുഖ്യമന്ത്രി കാലയളവ് ഹ്രസ്വമായിരുന്നു; ഒരു സുപ്രധാന ബിൽ പാസാക്കുന്നതിൽ പാർട്ടി പരാജയപ്പെട്ടപ്പോൾ വെറും രണ്ട് മാസത്തിന് ശേഷം അദ്ദേഹത്തിന് രാജിവയ്ക്കേണ്ടി വന്നു. ഈ നീക്കം, രാഷ്ട്രീയമായി അപകടസാധ്യത നിറഞ്ഞാതായിരുന്നെങ്കിലും , ആത്യന്തികമായി, അഴിമതി വിരുദ്ധ തത്വങ്ങളിൽ ഉറച്ചുനിൽക്കുന്നതിനുള്ള അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രശസ്തി വർദ്ധിപ്പിക്കാൻ പോന്നതായിരുന്നു.
2015 ലെ സംസ്ഥാന അസംബ്ലി തെരഞ്ഞെടുപ്പിലെ എഎപിയുടെ ഉജ്ജ്വല വിജയം, 2023 ൽ പൊതുതെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ വിജയിച്ച ബിജെപിയെ പരാജയപ്പെടുത്തി കെജ്രിവാളിനെ വീണ്ടും അധികാരത്തിലെത്തിച്ചു. 2020- ലെ സംസ്ഥാന തെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ആം ആദ്മി പാർട്ടിയുടെ വിജയത്തെ തുടർന്ന് എഎപിയും ബിജെപിയും തമ്മിലുള്ള മത്സരം ശക്തമായി.
ഡൽഹിയിലെ വിദ്യാഭ്യാസ-ആരോഗ്യ സംവിധാനങ്ങളിലെ മെച്ചപ്പെടുത്തലുകൾക്കും സൗജന്യ വൈദ്യുതി പോലുള്ള ക്ഷേമപദ്ധതികൾ നടപ്പിലാക്കുന്നതിനും അരവിന്ദ് കെജ്രിവാളിൻ്റെ ഭരണം പ്രശംസിക്കപ്പെട്ടു. എന്നിരുന്നാലും, ഹിന്ദു ദേശീയ രാഷ്ട്രീയവും ഡൽഹിയിലെ കടുത്ത മലിനീകരണ പ്രശ്നങ്ങളും കൈകാര്യം ചെയ്തതിന് വിമർശനങ്ങളും നേരിടേണ്ടി വന്നിട്ടുണ്ട്. എഎപിയുടെ ആദ്യകാല അനുഭാവികൾ പാർട്ടിയുടെ ഭരണത്തിൽ നിരാശരായി പാർട്ടി വിടുകയും ചെയ്തു.
2022-ൽ പഞ്ചാബിലെ ആം ആദ്മി പാർട്ടിയുടെ വിജയം ഡൽഹിക്കപ്പുറത്തേക്ക് രാഷ്ട്രീയ സ്വാധീനത്തിൻ്റെ ഗണ്യമായ വികാസത്തെ അടയാളപ്പെടുത്താനും മാത്രമുള്ളതെയിരുന്നു.
വെല്ലുവിളികളും ബിജെപിയുടെ പ്രതികരണവും
ഡൽഹിയിൽ അധികാരമേറ്റതു മുതൽ മോദി സർക്കാർ തന്റെ ഭരണത്തെ ലക്ഷ്യം വയ്ക്കുന്നതായി അരവിന്ദ് കെജ്രിവാൾ ആരോപിച്ചിരുന്നു. ഡൽഹിയിലെ മദ്യം ലൈസൻസ് നിയമങ്ങൾ പരിഷ്കരിക്കാനും സ്വകാര്യ കച്ചവടക്കാർക്ക് വിപണി തുറന്നുകൊടുക്കാനുമുള്ള എഎപിയുടെ ശ്രമങ്ങളാണ് എൻഫോഴ്സ്മെന്റ് ഡയറക്ടറേറ്റിന്റെ അന്വേഷണത്തിലേക്ക് നയിച്ചത്. മദ്യവ്യവസായികൾക്ക് നേട്ടമുണ്ടാക്കാൻ പാർട്ടി ശ്രമിക്കുന്നതായി ഏജൻസി ആരോപിച്ചു, പക്ഷെ ഈ ആരോപണം എഎപി നിഷേധിച്ചു.
ആരോപണങ്ങളെ തുടർന്നാണ് എൻഫോഴ്സ്മെന്റ് ഡയറക്ടറേറ്റ് ചോദ്യം ചെയ്യാൻ വിളിപ്പിക്കുന്നത്. രാഷ്ട്രീയ എതിരാളികളെ ലക്ഷ്യമിട്ട് ബിജെപി ഏജൻസിയെ ഉപയോഗിക്കുന്നുവെന്ന് ആരോപിച്ച് അരവിന്ദ് കെജ്രിവാൾ കുറ്റം വിസമ്മതിച്ചു. പലതവണ അവഗണിക്കപ്പെട്ട നോട്ടീസുകൾക്ക് ശേഷമാണ് കെജ്രിവാളിനെ അറസ്റ്റ് ചെയ്തത്. കെജ്രിവാളിന്റെ രാജിക്കായുള്ള ആഹ്വാനങ്ങൾ ബിജെപി ശക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്, അദ്ദേഹത്തെ കഴിയുന്നിടത്തോളം ജയിലിൽ അടയ്ക്കാൻ ശ്രമിക്കുമെന്നാണ് കരുതുന്നത്. കെജ്രിവാൾ സമ്മർദ്ദത്തിന് വഴങ്ങില്ലെന്നും ജയിലിൽ നിന്ന് ഡൽഹി ഭരണം തുടരാനും പൊതുതെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ മത്സരിക്കാനുമാണ് ഉദ്ദേശിക്കുന്നതെന്നും എഎപി ഉറപ്പിച്ചു.
‘ അരവിന്ദ് കെജ്രിവാളിനെ അറസ്റ്റ് ചെയ്യുന്നത് ആം ആദ്മി പാർട്ടിയെ അവസാനിപ്പിക്കുമെന്നും പ്രതിപക്ഷത്തെ ഭയപ്പെടുത്തുമെന്നും ബിജെപി വിശ്വസിക്കുന്നുവെങ്കിൽ, അവർ തെറ്റിദ്ധരിക്കപ്പെടുന്നു,’ അറസ്റ്റിന് ശേഷം ഡൽഹി സർക്കാർ മന്ത്രി ഗോപാൽ റായ് പറഞ്ഞു. ‘അരവിന്ദ് കെജ്രിവാൾ വെറുമൊരു വ്യക്തിയല്ല; അദ്ധേഹം ഒരു പ്രത്യയശാസ്ത്രത്തെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു’.
contnet sumamry; Arvind Kejriwal’s Surprise Resignation Sparks Political Turmoil as AAP Gears Up for Early Delhi Elections