2024 ലെ ലോക്‌സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ബിജെപി ചെലവിട്ടത് ഏകദേശം 1,494 കോടി രൂപയെന്ന് തിരഞ്ഞെടുപ്പ് അവകാശ സംഘടനയായ അസോസിയേഷൻ ഫോർ ഡെമോക്രാറ്റിക് റിഫോംസ്. ഇത് മൊത്തം തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ചെലവിന്റെ 44.56 ശതമാനമാണെന്ന് റിപ്പോർട്ടിൽ പറയുന്നു. 32 ദേശീയ, പ്രാദേശിക പാർട്ടികളുടെ രേഖകൾ വിശകലനം ചെയ്തതിൽ 620 കോടി രൂപ, അതായത് മൊത്തം ചെലവിന്റെ 18.5 ശതമാനം കോൺഗ്രസ്സിന്റേതാണ്. 2024 മാർച്ച് 16 നും ജൂൺ 6 നും ഇടയിൽ ആന്ധ്രാപ്രദേശ്, അരുണാചൽ പ്രദേശ്, ഒഡീഷ, സിക്കിം എന്നിവിടങ്ങളിൽ നടന്ന ലോക്‌സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിലും അതോടൊപ്പം നടന്ന നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളിലും ഇരു പാർട്ടികളും ചെലവാക്കിയത് 3,352.81 കോടി രൂപയാണ്. ഇതിൽ 2,204 കോടി രൂപയിലധികം (65.75 ശതമാനം) ദേശീയ പാർട്ടികളാണ് ചെലവഴിച്ചത്.
‘മൊത്തം ഫണ്ടിൽ ദേശീയ പാർട്ടികൾ 6,930.246 കോടി രൂപ (93.08 ശതമാനം) പിരിച്ചെടുത്തപ്പോൾ, പ്രാദേശിക പാർട്ടികൾ 515.32 കോടി രൂപ (6.92 ശതമാനം) സ്വീകരിച്ചു,’ റിപ്പോർട്ടിൽ പറയുന്നു. പൊതുതിരഞ്ഞെടുപ്പിന് 90 ദിവസത്തിനുള്ളിലും സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പിന് 75 ദിവസത്തിനുള്ളിലും രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികൾ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷന് മുൻപാകെ (ഇസി) സമർപ്പിക്കേണ്ട നിർബന്ധിത ചെലവ് പ്രസ്താവനകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിലാണ് വിശകലനം.
എഡിആർ റിപ്പോർട്ട് സമർപ്പിക്കുന്നതിലും ഗണ്യമായ കാലതാമസം കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. ആം ആദ്മി പാർട്ടിയുടെ (എഎപി) പ്രസ്താവന 168 ദിവസം വൈകിയും ബിജെപിയുടേത് 139 മുതൽ 154 ദിവസം വരെ വൈകിയുമാണ് എത്തിയത്. ലോക്‌സഭാ, നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പുകൾക്കായി കോൺഗ്രസ് മാത്രമാണ് ഏകീകൃത റിപ്പോർട്ട് സമർപ്പിച്ചത്.
യാത്രാ ചെലവുകൾ 795 കോടിക്ക് അടുത്ത് വന്നപ്പോൾ, 402 കോടി രൂപയാണ് സ്ഥാനാർത്ഥികൾക്ക് ഒറ്റത്തവണയായി നൽകിയ കണക്ക്. പാർട്ടികൾ വെർച്വൽ പ്രചാരണങ്ങൾക്കായി 132 കോടി രൂപയും സ്ഥാനാർത്ഥികളുടെ ക്രിമിനൽ പശ്ചാത്തലം പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്നതിന് 28 കോടി രൂപയും ചെലവഴിച്ചു. 32 രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികളുടെയും പരസ്യത്തിനായി ചെലവഴിച്ച ആകെ ചെലവിൽ 1,511.3004 കോടി രൂപ (75.25 ശതമാനം) ദേശീയ പാർട്ടികളും 496.99 കോടി രൂപ (24.75 ശതമാനം) പ്രാദേശിക പാർട്ടികളുമാണ് ചെലവഴിച്ചത്.
യാത്രാ ചെലവുകളും സ്റ്റാർ കാമ്പെയ്‌നർമാർക്കായി വളരെയധികം നീക്കിവെപ്പും നടന്നിട്ടുണ്ട്. യാത്രയ്ക്കായി ചെലവഴിച്ച 795 കോടി രൂപയിൽ 765 കോടി രൂപ (96.22 ശതമാനം) പാർട്ടിയിലെ ഉന്നത നേതാക്കളെ കൊണ്ടുപോകുന്നതിനാണ് ചെലവഴിച്ചത്, മറ്റ് നേതാക്കൾക്കായി ചെലവഴിച്ചത് 30 കോടി രൂപയും. സുതാര്യതയെക്കുറിച്ചുള്ള നിരവധി ആശങ്കകളും എഡിആർ റിപ്പോർട്ടിൽ ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചു. എൻസിപി, സിപിഐ, ജെഎംഎം, ശിവസേന (യുബിടി) എന്നിവയുൾപ്പെടെ 21 പാർട്ടികളുടെ പ്രസ്താവനകൾ റിപ്പോർട്ട് തയ്യാറാക്കിയപ്പോൾ ഇസിയുടെ വെബ്‌സൈറ്റിൽ ലഭ്യമല്ലായിരുന്നു. ആന്ധ്രാപ്രദേശ്, അരുണാചൽ പ്രദേശ്, ഒഡീഷ എന്നീ സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ മത്സരിച്ച 2024 ലെ നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളിൽ ആർജെഡി, എൽജെപി (ആർവി), എജെഎസ്‌യു, കെസി (എം) എന്നിവയുടെ ചെലവ് പ്രസ്താവനകൾ ലഭ്യമല്ല. അതേസമയം, ജമ്മു കശ്മീർ പിഡിപി, കേരള കോൺഗ്രസ് (എം) എന്നീ രണ്ട് പാർട്ടികൾ മത്സരിച്ചിട്ടും ചെലവ് പൂജ്യം എന്നാണ് പ്രഖ്യാപിച്ചത്.
കഴിഞ്ഞ വർഷത്തെ പൊതുതെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ആകെ 690 അംഗീകാരമില്ലാത്ത രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികൾ മത്സരിച്ചപ്പോൾ, അരുണാചൽ പ്രദേശിൽ ഒന്ന്, ആന്ധ്രാപ്രദേശിൽ 74, ഒഡീഷയിൽ 35, സിക്കിമിൽ രണ്ട് എന്നിവ ഒരേസമയം നടന്ന നിയമസഭാ തെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ മത്സരിച്ചു. ഈ പാർട്ടികളുടെ ചെലവ് പ്രസ്താവനകൾ റിപ്പോർട്ടിന്റെ ഭാഗമായി വിശകലനം ചെയ്തിട്ടില്ല. തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളിൽ കള്ളപ്പണത്തിന്റെ ഉപയോഗം കുറയ്ക്കുന്നതിന് തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ പുറപ്പെടുവിച്ച സുതാര്യത മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾക്കനുസൃതമായി സാധ്യമാകുന്നിടത്തെല്ലാം, ഡിഡി (ഡിമാൻഡ് ഡ്രാഫ്റ്റ്) അല്ലെങ്കിൽ ആർടിജിഎസ് വഴിയുള്ള ഇടപാടുകളിലേക്ക് പരിമിതപ്പെടുത്തണമെന്ന് റിപ്പോർട്ടിൽ പറയുന്നു. സ്ഥാനാർത്ഥികളുടെ ചെലവ് നിരീക്ഷിക്കുന്നതിന് സമാനമായി, പാർട്ടി ചെലവുകൾ നിരീക്ഷിക്കാൻ നിരീക്ഷകരെ നിയമിക്കണമെന്നും എഡിആർ ഇസിയോട് ആവശ്യപ്പെട്ടു.
content summary: BJP spent nearly Rs 1,500 crore, accounting for 45% of total 2024 election expenditure: ADR report
