അനിമേഷൻ സിനിമകളുടെ അതികായൻ
ഇത്തവണ ലോസ് ആഞ്ചൽസിലെ ഡോൾബി തിയറ്ററിൽ നടന്ന ഓസ്കാർ അവാർഡിൽ കിഴക്കനേഷ്യൻ രാജ്യത്തേക്കെത്തിയ മികച്ച അനിമേഷൻ ചിത്രത്തിനുള്ള അവാർഡ് ലോകത്തെമ്പാടുമുള്ള നിരവധി ചലച്ചിത്രാസ്വാദകരെ ഏറെ സന്തോഷിപ്പിച്ചിരുന്നു. കാരണം, അവാർഡ് നേടിയത് ‘ദ ബോയ് ആൻഡ് ദ ഹെറോൺ’ സംവിധാനം ചെയ്ത ജാപ്പനീസ് അനിമേഷൻ സിനിമകളുടെ മാസ്റ്റർ ഹയാവോ മിയാസാക്കിയായിരുന്നു. ഓസ്കാർ നേട്ടത്തിന് പിന്നാലെ 2024 ലെ രമൺ മഗ്സസെ അവാർഡിന് കൂടി അർഹനായിരിക്കുകയാണ് ഹയാവോ മിയാസാക്കി. ഫിലിപ്പീൻസിൻ്റെ മുൻ പ്രസിഡൻ്റിൻ്റെ പേരിലുള്ള ഈ അവാർഡ്, കമ്മ്യൂണിറ്റി സേവനം, കല തുടങ്ങിയ മേഖലകളിലെ പ്രതിഭകൾക്കാണ് നൽകാറുള്ളത്.Hayao Miyazaki wins Magsaysay Award
കുട്ടികൾക്കായാണ് നിർമ്മിച്ചെതെങ്കിലും കൂടുതൽ വിശാലമായ കാണികളെ കൂടി ഉൾപ്പെടുത്തി പ്രമേയത്തിലും ദൃശ്യഭാഷയിലും വളരെ വ്യത്യസ്തമായ ശൈലി പിന്തുടരുന്ന സിനിമ വ്യവസായത്തിലെ മുൻനിര വക്താക്കളിൽ ഒരാളാണ് മിയാസാക്കി എന്ന് അവാർഡ് പ്രഖ്യാപനത്തിനിടെ അദ്ദേഹത്തെ വിശേഷിപ്പിച്ചു. 1941-ൽ ടോക്കിയോയിലാണ് മിയാസാക്കി ജനിച്ചത്. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധകാലത്ത് യുദ്ധവിമാനങ്ങളുടെ ഭാഗങ്ങൾ നിർമിക്കുന്ന കമ്പനിയുടെ ഡയറക്ടറായിരുന്നു പിതാവ്. സ്റ്റാർട്ടിംഗ് പോയിൻ്റ്: 1979 മുതൽ 1996 വരെ എന്ന തൻ്റെ പുസ്തകത്തിൽ, ബോംബാക്രമണത്തിൽ തകർന്ന നഗരങ്ങൾ കണ്ടതാണ് ബാല്യകാല ഓർമ്മകളെന്ന് അദ്ദേഹം കുറിച്ചിരുന്നു.
സ്വന്തം നിർമ്മാണ കമ്പനിയായ സ്റ്റുഡിയോ ഗിബ്ലി ആരംഭിക്കുന്നതിന് മുമ്പ്, മിയാസാക്കി ജനപ്രിയ ടിവി സീരീസായ വേൾഡ് മാസ്റ്റർപീസ് തിയേറ്റർ, ഫ്യൂച്ചർ ബോയ് കോനൻ എന്നിവ സംവിധാനം ചെയ്തിരുന്നു. 1969-ലെ ദി വണ്ടർഫുൾ വേൾഡ് ഓഫ് പുസ് എൻ ബൂട്ട്സ് എന്ന സിനിമയിൽ, ജപ്പാനിലെ മറ്റ് മികച്ച ആനിമേറ്റർമാരോടൊപ്പം വ്യത്യസ്തമായ ദൃശ്യ സീക്വൻസുകൾ എക്സിക്യൂട്ട് ചെയ്യാൻ അദ്ദേഹം പ്രവർത്തിച്ചു. മിയാസാക്കി, സംവിധായകൻ ഇസാവോ തകഹാറ്റ, നിർമ്മാതാവ് തോഷിയോ സുസുക്കി എന്നിവർക്കൊപ്പം 1985-ൽ ടോകുമ ഷോട്ടൻ എന്ന പ്രസിദ്ധീകരണ കമ്പനിക്ക് കീഴിലാണ് സ്റ്റുഡിയോ ഗിബ്ലി സ്ഥാപിച്ചത്.
രണ്ട് പതിറ്റാണ്ടുകളായി ഹയാവോ മിയാസാക്കിയും ഗിബ്ലിലും രൂപകല്പന ചെയ്ത അനിമേഷൻ സിനിമകൾ ലോക ക്ലാസിക്കുകളായാണ് വിലയിരുത്തപ്പെടുന്നത്. അവരുടെ മിക്ക സിനിമകളും സംവിധാനം ചെയ്തത് മിയാസാക്കിയാണ്, തകഹട്ടയാണ് രണ്ടാമത്തെ വലിയ സംഭാവന നൽകിയത്. സ്റ്റുഡിയോയ്ക്കൊപ്പമുള്ള മിയാസാക്കിയുടെ ആദ്യ രണ്ട് ചിത്രങ്ങളായ കാസിൽ ഇൻ ദി സ്കൈ (1986), മൈ നെയ്ബർ ടോട്ടോറോ (1988) എന്നിവ വാണിജ്യപരമായി മികച്ച പ്രകടനം കാഴ്ചവയ്ക്കുന്നതിൽ പരാജയപ്പെട്ടു. 1989-ൽ കിക്കിയുടെ ഡെലിവറി സേവനത്തിലൂടെ മാത്രമാണ് സ്റ്റുഡിയോ വിജയം രുചിച്ചത്.
മിയാസാക്കിയുടെ ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ ചിത്രങ്ങളിലൊന്നാണ് സ്പിരിറ്റഡ് എവേ (2001). ജാപ്പനീസ് നാടോടിക്കഥകളിൽ നിന്ന് ആത്മാക്കളുടെ ലോകത്ത് കുടുങ്ങിപ്പോകുകയും മനുഷ്യലോകത്തേക്ക് മടങ്ങാനുള്ള വഴി കണ്ടെത്തുകയും ചെയ്യേണ്ട ചിഹിറോ എന്ന 10 വയസ്സുകാരിയുടെ കഥയാണ് സിനിമ. മികച്ച ആനിമേറ്റഡ് ഫീച്ചറിനുള്ള അക്കാദമി അവാർഡ് നേടിയ ആദ്യത്തെ ഇംഗ്ലീഷ് ഇതര ചിത്രമാണ് സ്പിരിറ്റഡ് എവേ, എന്നാൽ ഇറാഖ് യുദ്ധത്തെ എതിർത്തതിനാൽ മിയാസാക്കി അവാർഡ് ദാന ചടങ്ങിൽ പങ്കെടുത്തില്ല.
മിയാസാക്കിയുടെ സിനിമകളിലെ ഒരു പ്രധാന പ്രമേയം സമാധാനവാദം അല്ലെങ്കിൽ യുദ്ധവും അക്രമവും ഒഴിവാക്കുന്നതിലുള്ള വിശ്വാസമാണ്. ആനിമേഷൻ സ്റ്റഡീസ് ജേണലിനായി എഴുതിയ ‘എ പിഗ്, ദ സ്റ്റേറ്റ് ആൻഡ് വാർ: പോർകോ റോസ്സോ’ എന്ന തൻ്റെ ലേഖനത്തിൽ, സ്പിരിറ്റഡ് എവേ എന്ന ചിത്രം യുദ്ധവിരുദ്ധ പ്രചരണമാണെന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ചു. സിനിമയുടെ പ്രധാന സന്ദേശം ഫാസിസത്തിനും യുദ്ധത്തിനുമെതിരായതാണെന്നും അദ്ദേഹം ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. പ്രിൻസസ് മോണോനോക്ക് (1997) എന്ന സിനിമയിൽ, പാരമ്പര്യത്തിനും ചരിത്രത്തിനും എതിരായാൽ പോലും, സമുദായങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള സംഘർഷം അവസാനിപ്പിക്കാനാണ് പ്രധാന കഥാപാത്രം ശ്രമിക്കുന്നത്.
മിയാസാക്കിയുടെ ഫിലിമോഗ്രാഫിയിൽ പരിസ്ഥിതിവാദവും സ്ഥിരമായി കാണാൻ കഴിയും. മനുഷ്യർ, അമാനുഷ്യർ, പ്രകൃതി എന്നിവയാണ് മിയാസാക്കി സിനിമകളിലെ പ്രധാന കഥാപാത്രങ്ങൾ. ഉറച്ച മനസ്സുള്ള സ്ത്രീ കഥാപാത്രങ്ങളാണ് ഗിബ്ലി സിനിമകളുടെ മറ്റൊരു പ്രധാന സവിശേഷത.ലൈംഗികവൽക്കരണത്തെയോ അനാവശ്യ ഫ്ലഫിനെയോ ആശ്രയിക്കാതെ യുവതികളെക്കുറിച്ചുള്ള പ്രായപൂർത്തിയായ കഥകൾ പറയുന്നതിൽ മിയാസാക്കി ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു. പുരുഷന്മാരുടെ കാഴ്ചപ്പാടിലൂടെ സ്ത്രീകളെ ഇത്രയധികം വിശകലനം ചെയ്തവർ ചുരുക്കമായിരിക്കും.
യുവതികളെ ചിത്രീകരിക്കുന്നതുപോലെ, മിയാസാക്കിയുടെ കുട്ടികളിലും ഇതുവരെ കാണാത്ത പാളികളും സൂക്ഷ്മതകളും കണ്ടെത്താൻ കഴിയും. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ സിനിമകളിലെ കുട്ടികൾ നിരപരാധിത്വബോധത്തിനൊപ്പം വിശാലമായ കണ്ണുകളിൽ അത്ഭുതത്തിന്റെ മാനങ്ങളും പ്രകടിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്. അത് യുക്തിക്ക് ഒപ്പം ചില സമയങ്ങളിൽ പക്വതയുടെ കൂടെ അടയാളമാണ്.
”കാസിൽ ഇൻ ദി സ്കൈയിലെ ക്യാപ്റ്റൻ ഡോല പോലെയുള്ള നിരവധി കഥാപാത്രങ്ങൾക്ക് അമ്മ യോഷിക്കോയാണ് അദ്ദേഹത്തിന് പ്രചോദനം. ‘മൈ നൈബർ ടോട്ടോറോയിലെ’ അമ്മ യാസുക്കോ, സ്വന്തം അമ്മയെപ്പോലെ, അസുഖം വകവയ്ക്കാതെ അവരുടെ കുട്ടികളെ പരിപാലിച്ചു (യോഷിക്കോയ്ക്ക് നട്ടെല്ല് ക്ഷയരോഗമുണ്ടായിരുന്നു). ജപ്പാനിലെ ഇന്നത്തെ കുട്ടികളുടെ യാഥാർത്ഥ അവസ്ഥയും അവരുടെ ആഗ്രഹങ്ങളും ഉൾപ്പെടുത്തി ഹൃദയംഗമമായ ആസ്വാദനത്തിന് പ്രചോദനം നൽകുന്ന സിനിമകൾ നിർമ്മിക്കാനാണ് ഞാൻ പ്രയത്നിക്കുന്നത്” ഒരിക്കൽ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.
ഇന്ന് നിലനിൽക്കുന്ന ജാപ്പനീസ് ആനിമേഷൻ വ്യവസായത്തോടുള്ള മിയാസാക്കിയുടെ കടുത്ത വിയോജിപ്പാണ് ഇതിലൂടെ വ്യക്തമാകുന്നത്. ഇന്നത്തെ പല ആനിമേറ്റർമാരും യഥാർത്ഥ ജീവിതത്തിൽ നിന്ന് വരയ്ക്കുന്നില്ലെന്നും മാംഗ, ആനിമേഷൻ, വീഡിയോ ഗെയിമുകൾ എന്നിവയിൽ കാണുന്ന ജനപ്രിയ ചിത്രങ്ങളിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നവരാണെന്നും അദ്ദേഹം വിശ്വസിക്കുന്നു. ജാപ്പനീസ് സംസ്കാരത്തിൽ, ഈ കാര്യങ്ങളിൽ അഗാധമായ അഭിനിവേശമുള്ള ആളുകളെ ‘ഒറ്റാകു’ എന്നാണ് വിളിക്കുന്നത്. അവർക്ക് മതിയായ സാമൂഹികവും മറ്റ് ജീവിത നൈപുണ്യവും ഇല്ലെന്നാണ് കരുതപ്പെടുന്നത്. Hayao Miyazaki wins Magsaysay Award
Content summary; Japanese filmmaker and one of the greatest animators and directors Hayao Miyazaki wins Magsaysay Award
