2000-ത്തിൻ്റെ തുടക്കത്തിലാണ് കേരള ഹൈക്കോടതിയിൽ ജഡ്ജിയായി ജസ്റ്റിസ് കെ ഹേമ നിയമിതയാകുന്നത്. തൻ്റെ നിയമ ജീവിതത്തിൽ ഉടനീളം, നിയമവ്യവസ്ഥയിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് സ്ത്രീകളുടെ അവകാശങ്ങൾ, സാമൂഹിക നീതി എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യങ്ങളിലാണ് കെ ഹേമ ഗണ്യമായ സംഭാവനകൾ നൽകിയിട്ടുള്ളത്. ഒരു ജഡ്ജിയെന്ന നിലയിൽ, ജസ്റ്റിസ് കെ ഹേമ നിരവധി കേസുകൾ കൈകാര്യം ചെയ്തിട്ടുണ്ടെങ്കിലും, ലിംഗ വിവേചനം, പാർശ്വവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട സമൂഹങ്ങളുടെ അവകാശങ്ങൾ എന്നിവ കൈകാര്യം ചെയ്ത കേസുകളുടെ വിധിന്യായങ്ങളാണ് കൂടുതൽ ശ്രദ്ധ നേടിയിരിക്കുന്നത്.
സ്ത്രീകളുടെ അവകാശങ്ങൾ ഉയർത്തിപ്പിടിക്കുന്ന വിധിന്യായങ്ങൾ പുറപ്പെടുവിക്കുന്നതിൽ ജസ്റ്റിസ് ഹേമ പ്രധാന പങ്കുവഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. വിവേചനത്തിൽ നിന്നും അക്രമങ്ങളിൽ നിന്നും സ്ത്രീകളെ സംരക്ഷിക്കുന്ന ന്യായവും നീതിയുക്തവുമായ ഒരു നിയമ ചട്ടക്കൂടിൻ്റെ ആവശ്യകതയും ഊന്നിപ്പറയുന്നതാണ് ജസ്റ്റിസ് ഹേമയുടെ വിധികൾ. നിയമനടപടികളിൽ സ്ത്രീകളുടെ അവകാശങ്ങൾക്ക് അർഹമായ പ്രാധാന്യം നൽകുന്നുവെന്ന് ഉറപ്പാക്കിക്കൊണ്ട്, നിയമത്തിൻ്റെ ലിംഗ -സെൻസിറ്റീവ് വ്യാഖ്യാനങ്ങളുടെ പ്രയോഗത്തിനായും ജസ്റ്റിസ് ഹേമ വാദിച്ചിട്ടുണ്ട്. ജസ്റ്റിസ് ഹേമ തൻ്റെ കരിയറിൽ ഉടനീളം വിവാഹമോചനം, കുട്ടികളുടെ സംരക്ഷണം, അവകാശം എന്നിവ ഉൾപ്പെടെ കുടുംബ നിയമവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിരവധി സുപ്രധാന കേസുകൾ കൈകാര്യം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.
ജസ്റ്റിസ് ഹേമയുടെ ജീവിതത്തിലെ തന്നെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട നാഴിക കല്ലായിരുന്നു സിനിമയിലെ സ്ത്രീകളുടെ പ്രശ്നങ്ങൾ പഠിക്കാനായി സർക്കാർ നിയമിച്ചത്. 2018 മെയിലാണ് കമ്മിറ്റി പഠനം ആരംഭിച്ചത് ജസ്റ്റിസ് ഹേമക്കൊപ്പം കെ ബി വത്സല കുമാരി, നടി ശാരദ എന്നിവരായിരുന്നു മറ്റ് അംഗങ്ങൾ. രാജ്യത്ത് തന്നെ ആദ്യമായായിരുന്നു ഒരു സർക്കാർ ചലച്ചിത്ര മേഖലയിലെ സ്ത്രീകളുടെ പ്രശ്നങ്ങൾ പഠിക്കാൻ ഒരു കമ്മിറ്റിയെ നിയോഗിക്കുന്നത്. കമ്മിറ്റി രൂപീകരിച്ച് ഒന്നരവർഷത്തിന് ശേഷം 2019 ഡിസംബർ 31ന് ആണ് ഹേമ കമ്മിറ്റി സർക്കാരിന് റിപ്പോർട്ട് സമർപ്പിക്കുന്നത്. സിനിമ മേഖലയിലെ സ്ത്രീകൾ ലൈംഗിക പീഡനം, തൊഴിൽപരമായ വിവേചനം, ലിംഗവിവേചനം എന്നിവ നേരിടുന്നുണ്ടെന്ന വെളിപ്പെടുത്തലുകൾ കേരളത്തിൽ വലിയ കോളിളക്കങ്ങൾക്കാണ് വഴി വച്ചത്.
കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രമാദമായ നിയമപോരാട്ടങ്ങളിലൊന്നായ സിസ്റ്റർ അഭയ വധക്കേസിൻ്റെ ആദ്യകാല ജുഡീഷ്യൽ നടപടികളിൽ ജസ്റ്റിസ് കെ ഹേമ നിർണായക പങ്ക് വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. നടപടികളിലെ ജസ്റ്റിസ് ഹേമയുടെ വിധികളും നിരീക്ഷണങ്ങളും അന്വേഷണത്തിൻ്റെയും വിചാരണയുടെയും ഗതി രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിൽ നിർണായകഘടകമായിരുന്നു. 2008ൽ കേസുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഹർജികൾ പരിഗണിക്കുന്ന കേരള ഹൈക്കോടതി ഡിവിഷൻ ബെഞ്ചിൻ്റെ ഭാഗമായിരുന്നു ജസ്റ്റിസ് ഹേമ. നടപടിക്രമങ്ങൾക്കിടെ, അന്വേഷണത്തിൻ്റെ നടത്തിപ്പിനെക്കുറിച്ച് കെ ഹേമ ശ്രദ്ധേയമായ നിരീക്ഷണങ്ങൾ നടത്തിയിരുന്നു. പ്രധാനമായും അന്വേഷണത്തിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന രീതികളെക്കുറിച്ചും പ്രധാന തെളിവുകൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിനെക്കുറിച്ചും സെൻട്രൽ ബ്യൂറോ ഓഫ് ഇൻവെസ്റ്റിഗേഷനെ (സിബിഐ) വിമർശിച്ചു.
പ്രതികൾ എന്ന് സംശയമുള്ളവരിൽ നടത്തിയ നാർക്കോ അനാലിസിസ് പരിശോധനയുടെ വിശ്വാസ്യതയെ ജസ്റ്റിസ് ഹേമ ചോദ്യം ചെയ്തു. രണ്ട് വൈദികരും കന്യാസ്ത്രീയും ഉൾപ്പെടെയുള്ള പ്രതികളിൽ നിന്ന് വിവരങ്ങൾ ചോർത്താൻ സിബിഐ ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന വിവാദ മാർഗങ്ങളിലൊന്നായിരുന്നു നാർക്കോ അനാലിസിസ്. അത്തരം സാങ്കേതിക വിദ്യകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നതിൻ്റെ നിയമസാധുതയെയും ധാർമ്മിക പ്രത്യാഘാതങ്ങളെയും കുറിച്ച് ജസ്റ്റിസ് ഹേമ ആശങ്ക പ്രകടിപ്പിച്ചു, ഇത് കോടതികളിൽ അവരുടെ സ്വീകാര്യതയെക്കുറിച്ചുള്ള വിശാലമായ ചർച്ചകൾക്ക് കാരണമായി. തെളിവുകൾ നശിപ്പിക്കുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രശ്നങ്ങളും നിർണായകമായ ഫോറൻസിക് വസ്തുക്കൾ സംരക്ഷിക്കുന്നതിലുള്ള ഉത്സാഹക്കുറവും ജസ്റ്റിസ് ഹേമ എടുത്തുകാണിച്ചു, ഇത് കേസിൻ്റെ പുരോഗതിയെ സാരമായി ബാധിക്കുകയും അന്വേഷണത്തിൻ്റെ സമഗ്രതയെക്കുറിച്ച് സംശയം ഉയർത്തുകയും ചെയ്തിരുന്നു. ജസ്റ്റിസ് കെ ഹേമ 2010-ൽ കേരള ഹൈക്കോടതി ജഡ്ജിയായി വിരമിച്ചു.
സിനിമാമേഖലയിലെ സ്ത്രീകൾ അനുഭവിക്കുന്ന/നേരിടുന്ന വിഷയങ്ങളെക്കുറിച്ച് പഠിക്കുമ്പോൾ തനിക്ക് മനസ്സിലാവുന്നത് അത് അത്ര എളുപ്പം പറയാവുന്ന ഒരു കാര്യമല്ല എന്നാണ് 2018 ൽ ജസ്റ്റിസ് ഹേമ അഴിമുഖത്തോട് പറഞ്ഞത്.
‘ വർക്ക് പ്ലേസ് എന്നതിന് പറഞ്ഞിരുന്നതോ പറയുന്നതോ ആയ ഡെഫനിഷൻ തന്നെ മാറ്റേണ്ടതായി വരും. ലൊക്കേഷൻ, സ്റ്റുഡിയോ എന്നീ രണ്ടിടങ്ങളാണ് ഇതിനായി പറയപ്പെട്ടിരുന്നത്. എന്നാൽ സിനിമ മേഖലയിൽ തൊഴിലിടം എന്നത് അതിൽ അവസാനിക്കുന്നില്ല. “ഈവൻ എ കാരവാൻ കാൻ ബീ എ വർക്ക് പ്ലേസ്“. കാരവാൻ ആയിരിക്കാം ഒരുപക്ഷേ മേക്കപ്പ് ചെയ്യുന്നയിടം. അവിടേക്ക് ആർക്കെല്ലാം പ്രവേശനം ഉണ്ട് എന്നതുൾപ്പെടെയുള്ള കാര്യങ്ങൾ മനസ്സിലാക്കണം. പഴയ തലമുറയും പുതിയ തലമുറയും നേരിട്ടിരുന്ന, നേരിടുന്ന വിഷയങ്ങൾ പഠിക്കണം. പഴയ തലമുറയിലെ സ്ത്രീകൾ അതെങ്ങനെ നേരിട്ടിരുന്നു, പുതിയ തലമുറക്കാർ എങ്ങനെയാണ് അത് നേരിടുന്നത് എന്നിങ്ങനെ നിരവധി കാര്യങ്ങൾ ഉണ്ട്. വളരെ മൈന്യൂട്ട് ആയ കാര്യങ്ങൾ പോലും സമഗ്രതയോടെ, വിശാലമായ ഒരു തലത്തിൽ കൈകാര്യം ചെയ്യണം. എന്നാൽ മാത്രമേ അവയെയെല്ലാം കൂട്ടിയിണക്കി ഒരു റിപ്പോർട്ട് തയ്യാറാക്കാൻ ആവൂ’ എന്നും ജസ്റ്റിസ് ഹേമ പറഞ്ഞിരുന്നു.
content summary; Who is Justice K Hema; From Sister Abhaya’s murder to the Hema Committee Report
